vrijdag 28 september 2012

Trots op de Noord-Zuidlijn

Ik erger me mateloos aan die negatieve berichtgeving rond de Noord-Zuidlijn. En dan heb ik het niet over de enorme bedragen die het kost om de metrolijn aan te leggen, maar vooral over de enorme bouwfouten die er gemaakt schijnen te worden en al die mensen die hun huizen meters zien verzakken.

Maandag ging er na al die jaren voor het eerst(!) iets fout met het innovatieve, high-tech, state-of-the-art werk dat er verzet wordt. Het boren in zachte Hollandse bodem is een unicum. Zo is er nog nooit eerder geboord; (water)werk waar we dus trots op kunnen zijn. In 2009 verzakte een hele serie huizen door de aanleg van de Noord-Zuidlijn. Het schokte mensen terecht en stelde het hele innovatieve project in een kwaad daglicht. Wat weinig mensen besefte was dat dit 'ongelukje' te wijten was aan standaard bouwproces waarbij door nonchalance en nalatigheid fouten zijn gemaakt. Dit had dus niets te maken met het innovatieve, high-tech werk van het boren in zachte grond.

Het boren van de tunnelbuizen is de zachte bodem is state-of-the-art werk. Hier is bijvoorbeeld te zien dat de werkzaamheden aan de buizen onder het Rokin gebeuren terwijl de grond bevroren is. De cirkel van witte bollen zijn ijsbollen ronde de koelelementen. (bron: Noord-Zuidlijn Flickr pagina)

Wat ging er eigenlijk fout afgelopen maandag? De drukkamer vanwaaruit de boor begint met boren was niet goed genoeg afgedicht. Vloeistof die wordt gebruikt om het geboorde materiaal af te voeren lekte weg langs de naad tussen die drukkamer en de stationsbak onder de Vijzelstraat. Er was meteen een krant die schreef dat de kleibodem van onder de huizen de stationsbak in was gelopen. Dat was niet zo. Die boorvloeistof bevat zelf klei; bentoniet om precies te zijn. Enkele huizen verzakten vanwege het afnemen van de druk in de boorvloeistof. Nadat dit opgemerkt was (een woning was toen maximaal zeven millimeter gezakt) houdt men de druk op de boorvloeistof en zakt er verder niets meer. Natuurlijk is het wel zaak om het lek in de aansluiting te dichten, maar het is dus lang niet zo erg als in 2009.

Hier is de drukkamer (links) te zien na gebruik in station De Pijp. Ook zijn hier de betonnen tunnel elementen van hun zijkant te zien. De tunnel bestaat uit vele honderden van die ringelementen naast elkaar. Tussen deze ringen en de betonnen stationsbak van de Vijzelstraat zit op dit moment een klein lek. Het lastige is nu vooral dat het lek moeilijk te dichten is omdat de drukkamer zelf het reparatiewerk in de weg zit. De drukkamer is nog in gebruik is omdat de boor er nog half in zit. (bron: Noord-Zuidlijn Flickr pagina)

Wil je weten waar de tunnelboren zich op dit moment bevinden? Kijk dan op de super informatieve site: http://www.hierzijnwij.nu/ Gebruik de GoogleMaps kaart bovenaan de pagina om alle blogbijdragen, fotoalbums, etc., te bekijken.

Meer informatie over hoe die speciale drukkamer werkt in combinatie met de boor: http://www.amsterdam.nl/noordzuidlijn/tunnelboren/tunnelboortechniek/passeren/schild-transfer

In 2009 was er iets anders aan de hand: http://vorige.nrc.nl/binnenland/noord-zuidlijn/article2360116.ece

dinsdag 25 september 2012

Taal en schrift is natuurlijk niet hetzelfde

Gister in de Metro stond een artikeltje naar aanleiding van een nieuwe woordenboek Engels-Oud Egyptisch dat in Chicago werd gepresenteerd. Fantastisch nieuws natuurlijk de publicatie van zo'n woordenboek. Hieraan is vele jaren door wetenschappers aan gewerkt. Het artikeltje was snel door Metro gecopy-past van Faqt.nl. Jammer alleen dat het kant nog wel raakt. Ik zal, om het leuk te houden, alleen de eerste alinea citeren:
Zeg ‘Egypte’ en ‘schrift’ en de meeste mensen denken aan hiëroglyfen. Maar de man in de straat naast de piramides sprak een andere taal dan de machtige heersers aan de Nijl en hij gebruikte ook een ander schrift. Na veertig jaar onderzoek is nu een woordenboek geschreven dat die gewone Egyptische taal en schrift vertaalt in het Engels.
Cyrillisch en Latijns schrift op
een verkeersbord in Servië.
In de tweede zin staat meteen de eerste flater. Hiërogliefen is een schrift, maar daarna gaat de schrijver vloeiend door over talen. Neem de Servische taal. Dit is iets anders dan het schrift waarin het wordt geschreven. In Servië gebruiken ze het cyrillisch alfabet. Maar, voor toeristen bijvoorbeeld, kan het Servisch ook met het Latijnse alfabet worden geschreven. Hoe kun je dus schrift en taal zo gemakkelijk door elkaar halen?

Daarna staan de machtige heersers genoemd die we kennen van de piramides. Zij leefden lang voor de periode waarover het gaat in dit artikeltje, namelijk ongeveer van 500 voor Christus tot ongeveer het jaar 500. Voor de man in de straat waren die piramides net zulke oude monumenten als ze voor ons nu zijn, herinneringen aan een oude geschiedenis. Het kan dus ook heel goed zijn dat ze zo'n Farao van 1000 jaar eerder niet meer zouden kunnen hebben verstaan. Net zoals wij iemand die 1000 jaar geleden hier in Nederland woonde, nu waarschijnlijk niet meer zouden kunnen verstaan.

Deze huwelijkspapieren, geschreven in het Demotisch schrift, geeft inzicht in hoe de echtgenoot zich verplicht te zorgen voor zijn vrouw. Dit schrift werd gebruikt in Egypte van 500 voor Christus tot ongeveer het jaar 500. (bron: news.uchicago.edu)
Even googlen levert al meteen veel duidelijker nieuws op dat ik graag even met jullie deel. Zo is er allereerst een heel leuk interview op de Belgische Radio1 met Mark Depauw van de Universiteit Leuven. Ook vond ik al gauw het originele nieuwsbericht van de Universiteit van Chicago. Het is in het engels geschreven. En daar is het vertalen van de Faqt-redacteur waarschijnlijk fout gegaan...

Hier staat het bericht van de universiteit van Chicago: http://news.uchicago.edu/article/2012/09/17/chicago-demotic-dictionary-refines-knowledge-influential-language Klik ook even op de fotoserie aan de rechterkant.

Voor de liefhebbers van rommelige journalistiek is het originele stukje dat Metro in de krant plaatste: http://www.faqt.nl/recent/nieuw-woordenboek-oud-egyptisch/ Dank aan Lea voor de verdere uitleg n.a.v van dit artikeltje in de krant.

vrijdag 21 september 2012

Nieuwsgierig naar Curiosity?

Waar hangt ie nou eigenlijk uit die nieuwsgierige aap? Nou ja, hij is wel iets groter dan een mens of een aap. Hij is ongeveer zo groot als een gemiddelde gezinsauto...

Curiosity is na zijn landing op Mars eerste en paar weken helemaal getest. Alle meetapparatuur moest geijkt worden aan het lokale zonlicht, de marsatmosfeer, de zwaartekracht, etc. Er zijn ook vaste stoffen en een beetje lucht vanaf de aarde meegestuurd met de Curiosity waarvan de samenstelling bekend was. Door die stoffen eerst te meten kon de apparatuur goed worden afgesteld.

Nu alles goed werkt is het wagentje op pad gegaan in de Gale krater. Vandaag ongeveer passeert het hij de 0,3 km op de teller, een nieuwe mijlpaal. Vorige maand konden we al zien waar en hoe de Curiosity geland was:

Daarna uploadde een creatieve geest een panorama gemaakt door Curiosity op Citypanorama's en andere panoramasites  zodat je jezelf net als met Streetview op Mars kunt wanen: http://www.panoramas.dk/mars/curiosity-first-color-360.html 

Gister werd het spoor getoond hoever het wagentje tot nu toe gereden heeft. Hij is onderweg naar Glenelg voor zijn eerste opdracht. De satellietfoto impliceert dat daar drie soorten bodems of gesteenten als een soort drielandenpunt bijeen komen. Maar misschien blijkt er ter plaatse niets interessants te zien te zijn.
De nummertjes die langs de lijn staan zijn de Mars-dagen, of Sols.
Elke dag rijdt Curiosity dus een klein stukje...

Meer lezen: http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-19513490
Volg de tweets van het marswagentje: @MarsCuriosity

donderdag 20 september 2012

Dit keer een hele andere blog over wetenschap

Logisch nadenken, daar gaat het om in de wetenschap en techniek. En toch lukt het menig politicus om je een loer te draaien, kijk maar naar de Amerikaanse verkiezingen voor het presidentschap. Maar ook de pers, journalisten, zitten er soms helemaal naast omdat ze denken dat ze het begrijpen en dan niet meer afwachten en er meteen maar een stukje of een filmpje van maken.

Vandaag nog in het NOS 8-uur journaal sprak de nieuwslezer over de unieke vondst van een Massasaurus door archeologen. Sinds Ross van de TV-serie Friends weet toch iedereen wel dat mensen die Mosasaurussen(!) vinden Paleontologen zijn. Nee? Dat maakt ook niet uit. Dan lees je hier iets nieuws, dat is geen probleem.



Op deze blog zal ik misverstanden proberen recht te zetten. En wat dat verdomde Higgs Boson deeltje is, weet ook niemand, terwijl iedereen het er wel eens over heeft gehad. Met behulp van wetenschappers of hun onderzoek zal ik proberen te tonen wat waar is en waar de fictie begint. Waar de verwarring vandaan komt. Of hoe die moeilijke theorieën in elkaar zitten. En dat alles met zo weinig mogelijk woorden...

Veel leesplezier!
Aaike